Olivier Ameisen, auteur van het boek Het einde van mijn verslaving, was een briljant cardioloog en lijfarts van de Franse oud-premier Raymond Barre. Maar hij raakte verslaafd aan de drank en zocht jarenlang tevergeefs naar een effectieve behandeling. Totdat hij de spierverslapper baclofen ontdekte, hiermee was hij voorgoed genezen.
Waarom begon u te drinken?
‘Ik leed aan het impostor syndrome. Patiënten met dit syndroom houden – ongeacht hun prestaties – de overtuiging dat zij hun succes niet verdiend hebben, dat ze eigenlijk oplichters zijn. Het lukte me niet mijn succes te internaliseren. In sociale situaties bleef ik me minderwaardig voelen en om dat gevoel weg te nemen, dronk ik.’
Wat is uw belangrijkste boodschap?
‘Dat alcoholisme een te genezen ziekte is. Dat blijkt veelvuldig uit onderzoek, maar het idee dat alleen losers, mensen zonder ruggengraat, alcoholist worden, is hardnekkig. Alcoholisten wordt onterecht veel kwalijk genomen.’
Wilskracht speelt geen rol?
‘Alcoholisme is evengoed een ziekte als griep of kanker. Een alcoholist kán niet stoppen met drinken. Elke verslaving is een ziekte. Een voorbeeld: veel Vietnam- veteranen hebben in de oorlog heroïne gebruikt. Bij terugkomst stopte negentig procent van hen, de overgebleven tien procent leed aan de ziekte verslaving.
Mensen die kunnen stoppen met drinken, roken of harddrugs zijn nooit verslaafd geweest. Het is veelzeggend dat uit dierproeven blijkt dat verslaving wordt gereguleerd in het limbisch systeem van de hersenen, niet in de hersencortex die de wilskracht stuurt.’
Hoe ontdekte u baclofen?
‘Via een medisch artikel van professor David Roberts van de University of North Carolina. Hij toont aan dat aan cocaïne verslaafde ratten, na toediening van baclofen de volledige interesse in de harddrug verliezen.
Nadat de drank me meerder keren bijna fataal was geworden, begon ik zelf met baclofen te experimenteren. Na inname van een hoge dosis van 180 mg baclofen was mijn alcoholzucht volledig verdwenen, net als mijn angsten en mijn paniekaanvallen. Prettig is dat baclofen nauwelijks bijwerkingen heeft, het is zelfs minder gevaarlijk dan aspirine.’
Is het effect van baclofen aangetoond?
‘Verslavingsspecialisten die alcoholverslaafden met baclofen hebben behandeld, melden een gigantisch slagingspercentage. Zo zijn in het Franse ziekenhuis Hôpital Paul Guiraud in Villejuif 120 patiënten met baclofen behandeld, die zijn nu nagenoeg allemaal van hun verslaving af. Datzelfde geldt voor 67 patiënten uit het Victoria Infirmary in Glasgow.
Jonathan Chick, hoofdredacteur van Alcohol and Alcoholism – een vooraanstaand wetenschappelijke tijdschrift over alcoholverslaving – heeft baclofen onlangs in het openbaar aanbevolen als medicijn tegen alcoholverslaving.
Binnenkort wordt een wetenschappelijk onderzoek gepubliceerd waaruit blijkt dat ook cocaïneverslaafden, rokers en boulimiapatiënten met baclofen van hun verslaving afkomen.’
Reactie Wim van den Brink, AMC-hoogleraar Klinische epidemiologie op het gebied van de verslavingszorg: ‘Het geneesmiddel baclofen is veelbelovend, maar er is nog onvoldoende onderzoek gedaan om het op de markt te brengen. Het sterkste onderzoek is dat van de Italiaanse wetenschapper Addolorato, daaruit blijkt dat 84 alcoholisten met een ernstige levercirrose – veel – minder gaan drinken na inname van baclofen. Addolorato’s studie duurde drie maanden, er was hierin nauwelijks sprake van een terugval.
Ik verwacht niet dat het medicijn snel als middel tegen alcoholverslaving op de markt komt. Onderzoek naar nieuwe medicijnen is duur en het patent voor baclofen is al lang verlopen; de farmacie kan er weinig geld mee verdienen. In Nederland wordt het wel voorgeschreven als medicijn tegen spasmen. Ik heb er geen principiële bezwaren tegen als artsen een medicijn naar eigen inzicht offlabel voorschrijven. De vraag is, doe je daar – gegeven het onderzoek – nu al verstandig aan?’