Maand: augustus 2018

Ons alcoholgebruik moet omlaag en daarom wil staatssecretaris Blokhuis alcohol duurder maken. Ook moet er een einde komen aan stuntaanbiedingen van kratten bier, flessen wijn en sterke drank in supermarkten en slijterijen. Dat staat in een concept-versie van het zogeheten preventieakkoord dat in handen is van RTL Nieuws.

Het preventieakkoord bevat allerlei maatregelen waardoor Nederlanders gezonder moeten gaan leven. De strijd tegen alcohol is een belangrijk onderdeel. Als het aan ChristenUnie-staatssecretaris Paul Blokhuis (Volksgezondheid) ligt, komt er een einde aan stuntaanbiedingen op alcohol.

Ook mogen supermarkten van het kabinet straks geen kratjes bier meer voor de halve prijs aanbieden. Ook wijnacties van slijterijen zijn verleden tijd.

‘Geen gestunt meer’  ‘Straks een kratje bier voor vanaf 20 euro?’

In de plannen staat verder dat Blokhuis de accijnzen op alcohol wil indexeren. Dat betekent dat hij de prijs van alcohol in de winkel wil laten meegroeien met de inflatie. We gaan dus geleidelijk meer betalen voor (sterke) drank.

Ook wil de staatssecretaris onderzoeken of voor alcoholhoudende dranken een minimumprijs kan worden ingevoerd. Zo’n minimumprijs bestaat al in Schotland. Als het in Nederland zover komt, betekent het dat een kratje bier hier minimaal 20 euro zou gaan kosten, blijkt uit een berekening van het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid (STAP).

‘Streven om gezonder te leven’

Volgens politiek commentator Frits Wester is het ‘heel begrijpelijk dat het kabinet maatregelen invoert die ernaar streven dat mensen gezonder moeten gaan leven’. “Heel goed ook, of het nu gaat om roken of overgewicht. Tegelijkertijd zullen veel maatregelen ook als betutteling worden ervaren. Je proeft hierin ook de invloed van de ChristenUnie: met hogere prijzen proberen zij mensen tot een bepaalde levensstijl over te halen. Daar zal niet iedereen op zitten te wachten.”

De plannen zijn nog niet overlegd met alle betrokken partijen. “De plannen van de staatssecretaris moeten samen met de sector vormgegeven worden. Het kan dus nog heel goed zijn dat zaken op veel weerstand stuiten of niet haalbaar blijken, en daardoor uiteindelijk niet doorgaan.”

Werkt dit?

Volgens hoogleraar Gezondheidseconomie Wim Groot blijkt uit onderzoek dat prijsmaatregelen effectief zijn en kunnen leiden tot minder alcoholgebruik. “Hogere prijzen hebben vooral effect op matige gebruikers, die af en toe een wijntje drinken.”

Prijsstijgingen zullen volgens Groot ook meer de laagopgeleide mensen treffen, omdat zij minder geld te besteden hebben dan hoogopgeleiden. “Dus zou het ook effect hebben op jongeren, omdat die een lager inkomen hebben. Zo zie je dat de invoering van een minimumprijs in Schotland vooral op jongeren effect heeft gehad. Het alcoholgebruik is onder hen omlaag gegaan.”

Alcohol speelt een rol in bijna 1 op de 10 sterfgevallen onder mensen tussen 15 en 49 jaar oud, aldus nieuw onderzoek.

Dat een teveel aan alcohol slecht is voor de gezondheid, weten we eigenlijk allemaal wel. Maar onderzoekers komen in een nieuwe studie gepubliceerd in The Lancet met de onomwonden cijfers. Zo drinkt wereldwijd 1 op de 3 mensen alcohol, wat gelijk is aan 2,4 miljard mensen. Echter is alcohol een toonaangevende risicofactor voor ziekte en sterfte. Zo overlijdt 2,2 procent van de vrouwen en 6,8 procent van de mannen jaarlijks aan alcohol gerelateerde gezondheidsproblemen.

Onderzoek
Voor dit onderzoek werden er gegevens gebruikt uit 694 studies om te achterhalen hoe vaak alcohol wereldwijd wordt genuttigd. Daarnaast bogen de onderzoekers zich over 592 studies waaronder 28 miljoen mensen om de gezondheidsrisico’s van alcohol tussen 1990 en 2016 in 195 landen in kaart te brengen.

Risicofactor
En uit de bevindingen blijkt bijvoorbeeld dat alcoholgebruik wordt gerangschikt als de zevende belangrijkste risicofactor voor vroegtijdig overlijden. En voor mensen in de leeftijdscategorie tussen de 15 en 49 jaar oud was alcohol zelfs de belangrijkste risicofactor. In deze leeftijdsgroep gaat het gepaard met tuberculose, verkeersongevallen en zelfbeschadiging. Voor mensen van 50 jaar en ouder was kanker een belangrijke oorzaak van alcohol gerelateerde sterfgevallen.

Hartziekten
Sommige studies hebben gesuggereerd dat kleine hoeveelheden alcohol voor bepaalde hartziekten of diabetes goed kan zijn. Maar toch raden de onderzoekers uit de nieuwe studie dit af. “Hoewel eerdere studies onder bepaalde omstandigheden een positief effect van alcohol vonden, hebben wij geconstateerd dat de nadelige gezondheidsrisico’s niet opwegen tegen de voordelen,” stelt hoofdauteur Max Griswold. “Vooral de sterke associatie tussen alcoholgebruik en het risico op kanker, verwondingen en infectieziekten compenseert het positieve effect dat alcohol kan hebben voor hartziekten.” Daarnaast wijst de onderzoeker erop dat wat vaak begint met één glaasje per dag, snel kan uitgroeien tot meer.

Drinkpatroon
In de studie vergeleken de onderzoekers ook verschillende landen met elkaar. Zo blijkt dat het grootste aantal alcoholdrinkers in Denemarken wonen (95,3% van de vrouwen en 97,1% van de mannen). Het minst wordt alcohol in Pakistan en Bangladesh genuttigd. Kijken we naar het geslacht, dan drinken de mannen in Roemenië het meeste alcohol en de vrouwen in Oekraïne (respectievelijk 8,2 en 4,2 glaasjes per dag). Mannen in Pakistan en vrouwen in Iran dronken het minst (respectievelijk 0,0007 en 0,0003 glaasjes per dag).

De onderzoekers binden er geen doekjes om: volgens hen is hoe minder alcohol hoe beter. “De conclusies van deze studie zijn duidelijk en ondubbelzinnig: alcohol is een groot mondiaal gezondheidsprobleem,” stelt wetenschapper Robyn Burton. Volgens de onderzoekers is het van essentieel belang dat er een sterk alcoholcontrolebeleid wordt doorgevoerd. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van hogere accijnzen op alcohol of controles op de beschikbaarheid ervan. Deze maatregelen zouden helpen om de consumptie van alcohol wereldwijd terug te dringen.

Dit zou op het etiket moeten staan.

Het is bijna vijf jaar geleden dat de leeftijdsgrens voor alcoholconsumptie werd verhoogd naar 18 jaar. En dat heeft zich uitbetaald: jongeren drinken minder en beginnen later dan vijf jaar geleden. Maar tegelijkertijd neemt de hoeveelheid binge drinkers onder pubers niet af en drinken jongvolwassenen tussen de 18 en 25 jaar meer dan elke andere leeftijdscategorie.

Jonge hersenen zeer gevoelig voor vergiftiging door alcohol

“We zijn ons nog veel te weinig bewust van de impact die alcohol heeft op het lichaam, en vooral op dat van jongeren tot midden twintig. Hun hersenen ontwikkelen zich tot die tijd nog volop en zijn zeer gevoelig voor vergiftiging door alcohol.” Dit zegt Bas Zegers, kinderarts en coördinator van de polikliniek jeugd en alcohol in het Maxima Medisch Centrum in Veldhoven.

Zegers heeft dagelijks te maken met de gevolgen van binge drinken bij pubers, dat is het drinken van vijf of meer glazen alcohol bij één gelegenheid. “Alcohol heeft direct impact op je werkgeheugen, je denkt gewoon minder effectief. We hebben in studies gezien dat middelbare scholieren de eerste dagen na het weekend slechter presteerden bij toetsen dan aan het einde van de week. Dit kwam simpelweg door het feit dat aan het begin van de week de negatieve invloed van drank van het weekend daarvoor nog niet voldoende was weggewerkt.”

Maar ook de gevolgen op lange termijn liegen er niet om: een jongere die regelmatig veel drinkt heeft meer kans om later kanker, diabetes of dementie te ontwikkelen. Het goede nieuws: elk jaar dat een jongere níet drinkt helpt deze negatieve lange termijn gevolgen te beperken.

Alcohol zit verweven in onze samenleving. Een drankje is gezellig, ontspannend of feestelijk, we vinden het plezierig en vooral: volstrekt normaal. Wie geen alcohol drinkt is een buitenbeentje. Zo denkt een heel groot deel van de bevolking en dan is het best lastig om uitgerekend tegen een impulsieve puber te zeggen ‘je mag dit niet hebben, dit is heel slecht voor je’, onderwijl het volgende glas goed gekoelde witte wijn of een schuimend biertje naar binnen kiepend.

Bas Zegers vindt dat ouders, maar ook scholen en sportclubs meer verantwoordelijkheid moeten nemen: “Wees duidelijk, geef aan wat de gevolgen van alcohol zijn voor het lichaam, praat erover en geef vooral het goede voorbeeld. Jongeren beslissen zelf, daar kun je niet bovenop blijven zitten, maar je kunt hen wel feiten en kennis meegeven. Alcohol is gewoon een drug, praat erover en kijk naar je eigen gewoontes. Roken vinden we toch ook niet meer normaal, anders denken kan wel.”