Blog

Een maand niet drinken tijdens Tournée Minérale: hoe weet u of uw alcoholgebruik problematisch is?

Tijdens de maand februari zweert ongeveer een op de vijf volwassen Vlamingen het glas af in het teken van Tournée Minérale. We zijn ons duidelijk meer bewust van de schadelijke gevolgen van alcohol.

Maar Tournée Minérale kan ook iets zeggen over uw relatie met alcohol. Dat zegt ook arts en auteur Sigrid Sijthoff, die het boek Proost! schreef voor mensen die eigenlijk te veel alcohol drinken. “Alcoholconsumptie is problematisch als het een belangrijke rol vervult in je leven”, zegt Sijthoff. “Stel dat je niet om kunt gaan met stress zonder een biertje te drinken. Of je kan niet ontspannen zonder een glas achterover te slaan.”

“Alcoholist of niet? Eigenlijk hangt dat niet louter af van het aantal glazen dat iemand drinkt, maar wel van de eerdergenoemde factoren”, zegt de arts. “Als je jezelf elke dag voorhoudt om ermee te stoppen, maar je gooit diezelfde avond je winkelkar vol met blikken bier, dan heb je een probleem. Alcohol drinken is leuk en onschuldig, zolang je duidelijk weet wanneer je moet stoppen.”

Elk jaar drinken 741.000 mensen zich doodziek: ‘Matig drinken is ook gevaarlijk, maar dat willen mensen niet weten’

Het goede nieuws: leerlingen in het Vlaamse secundair onderwijs kijken beduidend minder in het glas dan aan het begin van de eeuw. Een bevraging van het VAD (Vlaams expertisecentrum alcohol en andere drugs) bij tienduizenden leerlingen leert ons dat in 2019 57 procent van de leerlingen al eens alcohol dronk, tegenover 87 procent in 2000.

Het slechte nieuws: elk jaar drinken 741.000 mensen zich doodziek. Steeds meer wetenschappelijk onderzoek legt een duidelijk verband tussen alcoholgebruik en verschillende soorten kanker, maar toch weten de meeste mensen van niets. Zelfs wie het bij één of twee glaasjes per dag houdt, verhoogt zijn kansen om op een dag in het dokterskabinet een verpletterende diagnose te krijgen.

We gingen praten met patiënten die de link tussen het woekerweefsel in hun lichaam en hun liederlijke leven durven te leggen. “Ik was drie weken gestopt toen ik hoorde dat ik borstkanker had, in oktober 2015. ‘Komt dat door mijn liederlijke leven?’ vroeg ik aan de oncoloog.”

‘Mensen willen het gewoon niet weten, ze willen drinken’: hoe duizenden mensen zich doodziek drinken

Leven en feesten zonder alcohol: ‘Als iemand vraagt waarom ik niet drink, antwoord ik: wat maakt het jou uit? Einde discussie’

Als presentatrice Evi Hanssen op een feestje staat, voelt ze zich nog altijd een beetje misplaatst. Een buitenstaander. Een saaie tut. Omdat ze al drie jaar niet meer drinkt. Geen druppel. Ze schreef er ook een boek over, Sinds ik niet meer drink.

Hanssen moet toegeven: de eerste dagen, weken – nee – maanden waren lastig. Die afkeurende blikken. Moeilijk om dat glas champagne af te slaan en dan een fruitsap (“uit pak!”) te krijgen. “Want, eerlijk: credits voor de bubbels; een saai feest wordt na twee drankjes toch een stuk leuker. Dan heb je ineens wél een goed gesprek met die duffe collega, of sta je plots op de dansvloer met je baas. Je lacht om de suffe grapjes van je moeder en verdraagt die vervelende oom beter. Het is een verbindende drug. Als je niet drinkt, komt alles heel droog binnen.”

Maar het wende, uiteindelijk. “Nu vind ik het niet meer zo’n strafkamp. Als iemand vraagt waarom ik niet drink, antwoord ik: wat maakt het jou uit? En dat is einde discussie. Ik heb alcoholvrije bubbels gevonden die lekker zijn en ik merk dat een leven als geheelonthouder aangenaam is. Ik voel me beter, fitter. Ik heb geen katers meer.”

Tussen 1997 en 2018 daalde het aantal Vlamingen dat het afgelopen jaar alcohol dronk van 86 naar 78 procent. Maar gemakkelijk was het ook niet, zelfs voor een ‘gelegenheidsdrinker’: “Vooral tijdens de eerste maanden had ik het er moeilijk mee. Ik voelde me ontwricht en het leven leek plots een stuk saaier te worden. Daarnaast merkte ik dat ik door niet meer te drinken een deel van mijn identiteit kwijtspeelde.”

‘Zonder alcohol is het leven draaglijker. Ik pak mijn problemen sneller aan omdat ik ze niet langer kan vergeten door te drinken’: Evi Hanssen stopte volledig met drinken

‘Ik denk dat veel mensen alcoholist zijn zonder het te beseffen. Je hoeft er geen twintig pinten per dag voor te drinken’

Evi Hanssen en anderen getuigen over hun alcoholvrij leven, en schreven boeken over waarom ze die keuze maakten. “Door dat zo losjes te verkondigen laten ze het wel heel makkelijk klinken”, zegt Tamara Hanegraaf, de weduwe van schrijver Pieter Aspe. “Dat kan hard aankomen bij mensen met een echte verslaving, bij wie het niet lukt om te stoppen.”

Alcohol is immers vaak geen alleenstaand probleem, gaat Hanegraaf verder. Veel mensen met een verslaving vervallen in armoede omdat ze ziek worden of hun werk verliezen. Of de verslaving escaleert in geweld of misbruik. “Mijn stokpaardje is dat we de opvang van alcoholici veel breder zouden moeten organiseren.”

Hanegraaf heeft alvast een concreet voorstel: “Waarom komt er geen telefoonnummer voor familieleden van alcoholici? Een lijn waar mensen anoniem hun hart kunnen luchten, of waar bijvoorbeeld leerkrachten terechtkunnen voor advies?”

Jeroen Perceval: ‘Velen denken: vijf, zes pinten op een avond of een flesje wijn, dat is toch niks. Maak jezelf niets wijs. Je bent je al jaren aan het verdoven’

Fabel of feit? Alcohol vernietigt hersencellen en die krijgt u nooit meer terug

U heeft iets te vieren met vrienden, het is al maandenlang geleden dat jullie nog eens samen op stap konden, de drankjes vliegen over de toog, u wordt wakker en herinnert zich nauwelijks nog iets van de nacht voordien. Een onschuldige black-out, of kunt u uw geheugen ook écht wegdrinken, met een verhoogd risico op dementie tot gevolg?

Bart Schepers (klinisch psycholoog): “In principe veroorzaakt alcohol altíjd hersenschade. Dus ja, je hersencellen gaan kapot door alcohol, en die verloren zenuwcellen krijg je inderdaad nooit meer terug.”

Klaas Arts (gedragsneuroloog): “Rond onze zenuwvezels zit een isolatielaag, de zogenaamde witte stof. Alcohol tast ook die witte stof aan, wat kan leiden tot een inkrimping van de hersenen. Vooral de frontale zones worden extra gevoelig voor alcohol. De schade in dat gebied kan leiden tot cognitieve afwijkingen zoals geheugenproblemen. Plannen en organiseren wordt ook problematisch voor veel drinkers. We zien bovendien gedragsveranderingen en een beperkt vermogen om ruimtelijke informatie te analyseren en te reproduceren, bijvoorbeeld met een tekening.”

Bron:dagblad de morgen