Wie iets wil doen aan verdrinking van volwassenen, moet vooral mannen waarschuwen voor alcohol.

In 2018 verdronken 112 inwoners van Nederland, 27 meer dan in 2017. Deze toename is alleen bij personen vanaf 20 jaar. Bij jongeren tot 20 jaar blijft het aantal verdrinkingen de laatste jaren op hetzelfde niveau van gemiddeld 14 per jaar. Naast 112 inwoners van Nederland verdronken nog 26 niet-ingezetenen. Dat meldt het CBS.

En toch, zegt Guido Reijnen, forensisch arts bij de Amsterdamse GGD, hebben veel van die incidenten een gemene deler. Tachtig procent van de verdrinkingsslachtoffers is man – zo ook de slachtoffers deze maand.

En bij ongeveer veertig procent van de ongelukken was alcohol of drugs in het spel. Daarom moet preventie zich meer gaan richten op mannen, vindt Reijnen. En hun gebruik.

Reijnen baseert zich op onderzoek naar verdrinkingsdoden in de regio Amsterdam. Gegevens voor heel Nederland zijn er niet. “Als iemand in het water is overleden, verschilt het per regio of de forensisch arts kijkt naar alcohol. In Amsterdam wordt dat standaard gedaan. We hebben daarom alleen goede gegevens uit de hoofdstad.”

Risico’s

In de binnenstad van Amsterdam heeft 55 procent van de slachtoffers gedronken of drugs gebruikt. Dat is aan de hoge kant omdat het ook om de grachten gaat waar veel mensen uitgaan. In de hele regio gaat het om 40 procent. Dat laatste cijfer is volgens Reijnen te vertalen naar ander stedelijk gebied en ook naar het buitengebied. Reijnen promoveert op verdrinkingsslachtoffers en ziet deze percentages ook terug in internationale literatuur.

Mannen nemen toch al vaker risico’s en als ze iets op hebben, onderschatten ze gevaarlijke situaties nog meer. Ze zwemmen gevaarlijke rivieren over of ze springen van een hoge kant het water in. Reijnen: “Rivieren met sterkere stromingen zijn niet geschikt om in te zwemmen. Nuchter zul je niet zo snel te water gaan, maar als het leven er rooskleuriger uitziet, neem je het risico sneller.”

Aan de oppervlakte zie je het gevaar ook niet altijd. “Het water aan de kant van rivieren kan relatief rustig zijn, maar verderop ontstaat onderstroming. Dat geldt ook voor rivieren met zware scheepvaart. Schepen geven golfslag en een sterke zuiging.”

Het aantal verdrinkingsdoden is sinds 1950 enorm gedaald. Vooral onder kinderen vallen minder slachtoffers. Toch is sinds 2010 de dalende lijn gestagneerd en sterven er jaarlijks ongeveer tachtig mensen in het water door een ongeluk.

Jonge mannen

Om dat cijfer verder terug te dringen moeten jonge mannen beter geïnformeerd worden, vindt Reijnen. “Het heeft niet zo veel zin om preventie te richten op jonge vrouwen, want – dat klinkt misschien raar – die verdrinken zelden.” Engeland had in 2016 een campagne tegen verdrinking zoals Reijnen graag in Nederland zou zien. Met de hashtag #DontDrinkandDrown richtte de Britse reddingsmaatschappij zich op studenten, met name jonge mannen.

Het gevaar van recreatie aan de waterkant of op een bootje moet ook niet onderschat worden, zegt Reijnen. Een drankje hoort er voor veel mensen bij, maar als ze in het water vallen kunnen ze zich minder goed redden. Reijnen: “Als je in veilig zwemwater zit, vallen de risico’s mee. Maar rivieren zijn vaak niet veilig.”

Bron: Trouw